آسیب هایی که تلگرام می تواند به زندگی ما وارد کند!

امروزه تلفن های همراه هوشمند بخاطر جذابیت های فراوانشان و صد البته به خاطر خدماتی که در اختیارمان گذاشته اند، توانسته اند به جزیی لاینفک از زندگی مان تبدیل شوند، جزیی که همیشه و همه جا همراهمان هستند و لحظه ای دوری از آنها برایمان هرگز متصور نیست.

به گزارش بهداشت نیوز، در سالهای اخیر استفاده از شبکه های ارتباطی و اجتماعی به طور فزاینده و گاه مخربی افزایش پیدا کرده است، تکنولوژی ای که به واسطه جذابیت های بسیار، خیل کثیری از مخاطبان اعم از کوچک و بزرگ را تحت پوشش قرار داده  و موجب بروز مصائبی چند در ابعاد مختلف زندگی افراد شده است، مشکلاتی که روان شناسان و جامعه شناسان از آسیب ها و تهدیدهای متعاقب ازآن سخن می گویند.

نصب کردن تلگرام روی گوشی تلفن همراه هم داستانی دیگر دارد و بسان یک شمشیر دولبه عمل می کند، از یک سو، تلگرام می تواند دنیای بی انتهایی را پیش رویمان قراردهد که لذت و کیفیت هر لحظه زندگی مان دو صد چندان شود، از سوی همین تلگرام  می تواند مثل دیوار، میان ما و دنیای واقعی مان قرار بگیرد، رابطه های زنده مان را به فرستادن چند استیکر احوالپرسی محدود کند، ارزشهایمان را بی ارزش کند، دچار از خود بیگانگی و خود فراموشی مان شویم، و....

 این روزها همه درگیر تلگرامیم، هم خوب آن را می گوییم و هم بد آن را می شنویم، اما به راستی آسیب ها و تهدیدهای تلگرام چیست؟ چرا بسیاری از خانواده ها، از تلگرام دلگیرند و دائما از پیامدهای منفی و عواقب ترسناک آن، سخن می گویند؟ در ادامه این مقاله برخی از آسیب های این فناوری نوین را واکاوی می کنیم.

اندیشه هایی که مورد تهاجم قرار می گیرد
یکی از مهمترین مضرات شبکه های اجتماعی چون تلگرام شیوع خبرها و مطالب به ظاهرپرمحتوا اما بی پایه و اساس است، اگر چه در لابه لای حجم انبوهی از اطلاعات و داده ها، گاه تهدیدهای جدی هم وجود دارد که به طور کاملا علنی فرهنگ، جامعه، خانواده و اخلاق را نشانه رفته و آنها را به گونه ای متناقض به چالش می کشاند. در چنین فضا و شرایطی که داده ها به سهولت در اختیار افراد قرار می گیرد و کاربران نیز مدام تحت بمباران حجم گسترده ای از اطلاعات متعدد قرار می گیرند، بی تردید کمتر فرصتی برای اندیشه ورزی، تجزیه و تحلیل، تشخیص سره از ناسره و تفکر در خصوص دیده ها و شنیده ها، تحولات ،چرایی و چگونگی پدیده ها باقی می ماند.

در این غوغا و سیل داده های اطلاعاتی، متاسفانه بخش قابل توجهی از کاربران شبکه های اجتماعی صرفا دریافت کننده مطالب بسیار متنوع و متکثر هستند که هیچ گاه درباره عقبه، فهم و راستی آنها تحقیق و ارزیابی دقیقی نکرده و به اعتباری نامعلوم  پذیرای هر درست و نادرستی می شوند تا بدان جایی که رسوب تدریجی همین اطلاعات در ذهن مخاطب باعث می شود که فرد دچار توهم «عاقل دانای کل» شده و گمان کند از سواد قابل توجهی برخوردار است و می تواند به عنوان یک صاحب نظر و صاحب اندیشه در هر زمینه ای اظهار نظری داشته باشد و یا آن که هر نظر مخالفی را با شدیدترین واکنش پاسخ دهد، در صورتی که واقعیت ماجرا چیز دیگری است.  چه بسا این سواد، مجموعه ای از حفظیات و  اطلاعات سطحی، عامیانه و اغلب فاقد استناد کافی است که مبانی علمی محکم و متقنی ندارد. در چنین فضای مسمومی، نه تنها اذهان و افکار عمومی به راحتی دستخوش تبلیغات رسانه های  شایعه ساز قرار می گیرد، بلکه زمینه ای فراهم می شود که مطالب به ظاهر علمی اما بی پایه، نشر و بازنشر شوند؛ بنابراین جَمود و دُگم اندیشی محصول بی چون وچرای مباحثات و مجادلات غیر علمی تلگرام است که به  موجب آن، تضارب آرا جای خود را به تنازع آرا خواهد داد و جایی برای پویایی اندیشه و بالندگی سازنده آن باقی نخواهد گذاشت.

گاه منبع ترویج فساد   

تلگرام به عنوان یک ابزار ارتباط موبایلی، گاه کاربران خود را به درون دوزخ هایی به نام کانال ها و گروههای مستهجن پیش می راند که در دل این منجلاب خوش ظاهر، می توان رد پایی از انتشار گسترده تصاویر و فیلم های پورنوگراف مبتذل را یافت. در کمتر از یک روز، با عضویت در گروه جوک های ناهنجار و یا کانال های فشن دختران و پسران امروز، می توانید به تبلیغات عضوگیری کانال‌های مستهجن تلگرام دست یابید و با لمس کردن هرعکس و فیلمی به دنیای ناکجاآبادی دعوت شوید.

تبلیغات اصل و اساس فعالیت های تلگرامی است و معمولا موارد تبلیغاتی در یک راستا هستند و شامل مواردی می شوند که مدگرایی افراطی، بی اعتمادی، پرتوقعی، بی بندوباری را مورد توجه قرار می دهند مثلا تبلیغات ادوات جنسی، تبلیغ روشهای هک تلگرام،  روشهای ارتباط با زنان و دختران ویژه،  تبلیغ کالاهای مصرفی و ... عمده ترین این تبلیغات هستند، مثلا در تبلیغی که مختص هک تلگرام است، آمده :  آیا به دوست خود اطمینان ندارید؟  ،  دوست دارید آخرین چت او را به صورت آنلاین بخوانید؟  ، چرا قبل از ازدواج، از سَر و سِر دوست‌ خود مطلع نشوید؟ ، و یا  آیا می‌دانید همه روابط به‌خاطر دروغ‌گویی از هم پاشیده می‌شوند؟ و ... بی تردید چنین هجمه ای از تبلیغات، پیامدهای منفی بیشماری برای کاربران متاهل و مجردی دارد که درگیر ماندن یا رفتن از رابطه ای هستند اگر چه گاه حتی اثرات سوء این گونه از تبلیغات، می تواند مخاطب بی خبر از همه جا را هم، به سمت پرورش و تقویت افکاری هدایت  کند که برای همیشه  بوی شک و سوء ظن دارد و یا  در تبلیغ «ارتباط با دختران و زنان و یا ادوات جنسی» ، زمینه تازه ای برای «خود و دگر تحقیری»  و یا شیوع فساد است.

 چه بسا ممکن است تماشاگر با مشاهده تبلیغات، نسبت به اندام و کارکردی های جنسی خود و یا شریک جنسی شان احساس نقص کرده و به هر طریقی ممکنی برای رفع آن تلاش کند و یا این که  برخی از افراد دچار وسوسه زیاده خواهی شده و توقعات جنسی فراتر از حدومرزهای زناشویی را مطالبه می کنند. 

تولید و انتشار فیلم و عکس مستهجن، یکی دیگر مشکلات کانال ها و گروه های تلگرامی است، ادمین کانال های مستهجن، با سواستفاده از اصل«تابو بودن موضوعات جنسی در خانواده ها و محیط های آموزشی»،  توانسته اند روش خوبی برای دلالی پیدا کنند. آنان با انتشار جمله «بازم کلیپ جنسی ایرانی می‌خواید؟» و اشتراک گذاشتن آن ،  در کمتر از ده دقیقه، توانسته اند به یکباره و به طور کاملا تصاعدی  آمار بازدید کننده شان را بالا ببرند. ارضای نیازهای جسمی و روحی و کسب لذت، حقیقت کتمان نشدنی است، اما با اندک تاملی می توان دریافت که بیشترین فعالان تلگرام‌های مستهجن عموما جوانانی هستند که برای فرار از حریم های دنیای واقعیت، به لذتهای موقت این فضای بی تعهدانه پناه برده اند و همین سراب خوشایند نیز، آنها را به سمت استفاده بیمارگونه و حتی اعتیادآور سوق داده است؛ اعتیادی  که مجردان را برای همیشه از ازدواج روی گردان می کند و یا چه بسا زندگی مجازی به خوبی توانسته است بی اعتمادی افراد نسبت به یکدیگر را به ازدواج هم تسری دهد و یا فرصت برقراری ارتباط جنسی در محیط های واقعی را نیز فراهم آورد.

برخی از متاهلان هم، شرم حضور شکسته اند و به بهانه های واهی از حدود زندگی مشترک گام فراتر نهاده و در رابطه ای فرازناشویی غرق گشته اند. به بیان دیگرارتباط با دوستان مجازی جنس مخالف، یکی از مشکلات همسران امروزی است که با گفتمان های مجازی شغلی، دوستانه و ...  در صفحات  خصوصی یکدیگر شروع  می شود و با ملاقاتهای حضوری و حقیقی معنا پیدا می کند.

 از سوی دیگر، غم‌انگیزترین بخش محتویات کانال‌های مستهجن تلگرام، فیلم ها و عکس هایی است که در ایران تهیه شده و در کانالها عرضه می شود، برخی از همسران بدون هیچ ابایی از احراز هویت و با علم به این که فیلم و عکس حریم خصوصی‌شان ‌میلیون‌ها بازدیدکننده خواهد داشت، اقدام به انتشار عکس‌ها و فیلم‌های روابط جنسی خود می‌کنند، این در حالی است که زمانی نه چندان دور، انتشار یک فیلم یا عکس با شکایت تجاوز به حریم خصوصی افراد همراه بود! این مهم، به معنای به صدا درآمدن آژیر خطر اخلاق در جامعه است که باید منتظرعواقب تلخ تری از این هم بود که  بی تردید بی ارزش قلمداد کردن اعتقادات مذهبی، روابط خانوادگی و خونی و... حداقل ترین پیامد آن خواهد بود.

نقض حریم های شخصی  و معاشرتهای بی قید و بند

حریم خصوصی در ارتباطات اجتماعی بسیار حائز اهمیت است، اما تلگرام باعث شده که این حریم ها نه تنها خدشه دار شوند، بلکه کاملا از بین بروند. در این حریم های شکسته شده، هر کسی اجازه ورود و خروج دارد و حتی می تواند از خصوصی ترین اطلاعات شخصی دیگری اطلاع یابد و راجع به آن اظهار نظر کند.  به دیگر سخن، حذف محرمانگی، پدیده ای کاملا علنی و عادی در این فضا است.

 از سوی دیگر دوستی های نامناسب مجازی بخصوص دوستی بین جنس مخالف که بیشتر جنبه هوسرانی دارد، باعث رویدادهای اخلاقی نامناسب و نابهنجاری های متعدد و بزهکاری های اجتماعی شده است، مثلا به دلیل همین ارتباطات کنترل نشده و یا دوستی های غیر متجانس زوجین با افراد دیگر است که به درست یا غلط سوتفاهم هایی میان زوجین در مورد علت، ماهیت و کیفیت این ارتباطات به وجود می آید که گاه در نهایت ممکن است به طلاق و جدایی نیز بینجامد. 

بلوغی که زود می رسد

دسترسی آسان رده های سنی مختلف به تلگرام بسیار مشکل ساز است، کودکان و نوجوانان ، قشر بسیار آسیب پذیرتری هستند که بواسطه دریافت اطلاعات نامناسب از جمله تصاویر نامتناسب و یا صفحات غیر اخلاقی فراگیر شده  به نوعی دچار انحراف اخلاقی می شوند. انتقال اطلاعات مختلف و گفتگو میان افراد با جنس و سن مختلف، دریچه نگاه کودکان را بسیار عمیق تر کرده و آنها را با مسائلی که مختص سنشان نیست و کاملا مرتبط با دنیای بزرگسالانه است، مواجه می سازد. بسیاری از کاربران کودک و نوجوان  تلگرام مستعد بلوغ زود رس و انحراف جنسی  هستند.

وقتی ادب برای همیشه فراموش می شود

طنز و شوخی  وجه غالب تمامی شبکه های اجتماعی است، معمولا در این شبکه ها، همه چیز به شوخی گرفته می شود، حتی جدی ترین مسائل مورد تمسخر است، تمسخر ارزشها و هنجارهای اجتماعی مورد قبول جامعه، استهزاء شخصیت های مورد اعتماد مردم و یا شوخی با موضوعات به  روز اجتماعی که گاه حتی بسیار دردناک و اسفناک است، امری کاملا عادی و طبیعی محسوب می شود. همچنین بی احترامی و هتک حرمت بزرگترها، بخصوص والدین رواج بسیاری دارد، معمولا در قالب طنز و کنایه مرتبه والا و ارزشمندی تجارب شان به راحتی زیر سوال می رود. 

چه باید کرد ؟
بهره گیری از تجهیزات و فناوری های نوین ارتباطی در هر جامعه ای مطلقا خوب و بد نیست،  بلکه این کاربران هستند که به آن سمت و سو می دهند، بی گمان می توان از یک دوربین عکاسی، هم برای خلق عکس ها  و آثار هنری اثر گذار و ماندگار و هم  برای ثبت و به تصویر کشیدن تصاویر مستجهن و غیر اخلاقی استفاده کرد.

 این که برخی از افراد، از این ابزار در جهت نادرست بهره گیری می کنند، دلیل نمی شود که اصل مفید بودن آن را منکر شد. برای مهار آسیب های تلگرام، هرگز شایسته نیست اصل فناوری را زیر سوال ببریم،  بلکه باید بتوانیم با برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه مخاطرات آن را رفع و دفع کنیم. فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و اعمال کنترل صحیح و هوشمندانه، اصلی ترین راهکار برون رفت از معضلات  تلگرام است، باید اصول و قواعد حاکم بر این فضا را بیاموزیم و در مواجهه با آسیب های آن آموزش ببینیم تا کمترین صدمات را از ورود و فعالیت در این محیط  متحمل شویم.

نسرین صفری- مشاور خانواده

منبع: سلامت آنلاین