بهترین راه های درمان بیماری های نشیمنگاه

به گزارش «بهداشت نیوز» دکتر محمود داورنیا با 35 سال سابقه و بیش از 25 هزار جراحی موفق از بیماری های نشیمنگاه می گوید: 

هموروئید (بواسیر) چیست؟

هموروئیدها بالشتک هاى عروقى طبیعى هستند که در ناحیه کانال مقعدى در قسمت ۴ سانتى مترى انتهاى روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج کانال مقعد قرار دارند که به آن هموروئیدهاى داخلى و خارجى مى گویند. هموروئیدها ارگان هاى طبیعى این ناحیه هستند که در اثر زور زدن به دنبال یبوست مزاج و یا اسهال مى توانند پرخون و متورم شده و در صورت تکرار یبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج این بالشتک هاى عروقى متورم و دچار پارگى و زخمى شده و به صورت خونریزى و بیرون زدگى و گاهاً درد به هنگام اجابت مزاج خود را نشان دهند.

انواع هموروئید:

هموروئیدهاى داخلى از نظر شدت علائم به چهار درجه تقسیم مى شوند.

درجه اول: خونریزى بدون بیرون زدگى
درجه دوم: خونریزى همراه بیرون زدگى که خودبه خود جا مى شود
درجه سوم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا مى رود

درجه چهارم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا نمى رود هموروئیدهاى خارجى معمولاً به صورت یک برجستگى خارجى در بیرون ناحیه مقعد قرار داشته و اکثراً با درد و تورم همراه است.

درمان هموروئید چگونه است؟

اصولاً براى برطرف کردن علایم هموروئید با توجه به نوع و تشخیص پزشک متخصص در این رشته چندین روش درمانى وجود دارد.

۱- درمان طبى: که معمولاً براى هموروئیدهاى خفیف درجه اول و یا دوم توصیه مى شود که عبارت است از کنترل یبوست به وسیله مصرف رژیم غذایى پر فیبر مثل میوه جات و سبزیجات، کاهو، آلو، انجیر، نان سبوس دار، اصلاح عادت اجابت مزاج، استفاده از پمادهاى ضد هموروئید و استفاده از ملین ها و لگن آب گرم.

۲- درمان هاى سرپایى: امروزه پزشکان و بیماران درجستجوى راه هاى ساده، موثر و بدون عارضه و یا با کمترین عارضه هستند. از آنجا که روش هاى جراحى معمول با بسترى شدن بیمار، نیاز به بیهوشى، درد پس از عمل، احتمال خونریزى، ترشح، عفونت و از کارافتادگى همراه بوده و نیاز به مراقبت هاى طولانى مدت دارند، لذا تلاش هاى زیادى براى مهار بیمارى هموروئید به روش هاى متعدد سرپایى از قبیل کوتر کردن، منجمد کردن، رابر بند لیگاتور و سایر روش ها بوده است. ولیکن هیچکدام درمان قطعى براى تمام هموروئیدها نبوده و اکثر این روش ها محدودیت هایى دارند. از جمله شایع ترین این روش ها تا کنون روش بستن هموروئید با حلقه لاستیکى است.

فیستول
 
تخلیه دمل( آبسه) مخرج باعث بهبود تقریبا 50% بیماران می شود. 50% دیگر دچار فیستول می شوند. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.
بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل 2 دهانه داشته باشد که بوسیله یک مجرای توخالی به یکدیگر متصل می شوند.
اغلب فیستول های مخرج از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند. این غدد ابتدا عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و زمانیکه آبسه باز یا پاره شود فیستول پدید می آید که ممکن است زیر پوستی- زیر مخاطی- داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد.
و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.

علائم:

شکایت اصلی معمولا ترشح مداوم یا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستول مانند ریسمانی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است. فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان(کارسینوم) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری از این واقعه است.
درمان:
درمان جراحی(فیستولوتومی) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی(اولیه) باعبور پروب (میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا  یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن بازunroffed شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح ترمیم می شود.
اگر فیستول عمیق است و هر دو اسفنکتر مخرج درگیر هستند عمل چند مرحله ای ضرورت دارد ودر اینها ابتدا ستون گذاشته می شود. اگر تا 30% سیستم اسفنکتری در فیستول درگیر شده باشند اول ستون گذاشته می شود. ولی اگر فیستول کمتر از 30% سیستم اسفنکتری را درگیر کرده باشد بدون خطر بی اختیاری و با عمل جراحی فیستولوتومی (لیزری یا استاندارد) درمان می شوند. فیستول های پیچیده با مسیرهای متعدد ممکن است به اقدامات متعددی نیاز داشته باشند. و در اینها استفاده از درن و ستون مفیداست در فیستول های بالاتر از flap مخاطی استفاده می شود از چسب فیبرینfilbringlu برای پر کردن مسیر فیستول های پیچیده استفاده می شود.
 

شقاق‌ یا فیشر

شقاق‌ مقعد عبارت‌ است‌ از پارگی‌ یا شکاف‌ در ناحیه‌ مقعد. این‌ بیماری‌ در تمام‌ سنین‌ و حتی‌ در شیرخواران‌ نیز رخ‌ می‌دهد.

علایم شایع:

۱.درد به‌ هنگام‌ نشستن‌ روی‌ یک‌ جسم‌ سخت‌
۲.خارش‌ اطراف‌ مقعد
۳.وجود رگه‌هایی‌ از خون‌ روی‌ کاغذ توالت‌، لباس‌ زیر، یا پوشک‌ بچه‌
۴.کودکان‌ مبتلا ممکن‌ است‌ از اجابت‌ مزاج‌ امتناع‌ کنند.

۵.درد و شدید به‌ هنگام‌ عبور مدفوع‌ سخت‌ یا حجیم‌. امکان‌ دارد تا یک‌ ساعت‌ نیز طول‌ بکشد. درد دوباره‌ با اجابت‌ مزاج‌ بعدی‌ بر می‌گردد.

علل بیماری:

علت‌ دقیق‌ آن‌ نامشخص‌ است‌، اما علایم‌ معمولاً بعد از فشار آمدن‌ به‌ مقعد ناشی‌ از مدفوع‌ سفت‌ و حجم‌ ظاهر می‌شوند.

پیشگیری:

جلوی‌ بروز یبوست‌ را با اقدامات‌ زیر بگیرید: روزانه‌ حداقل‌ 8 لیوان‌ آب‌ بنوشید. غذای‌ پرفیبر مصرف‌ نمایید. در صورت‌ لزوم از داروهای‌ شل‌کننده‌ مدفوع‌ یا مسهل‌ها استفاده‌ نمایید. به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌، فشار بیش‌ از اندازه‌ وارد نیاورید.

درمان:

برای‌ رد سایر علل‌ خونریزی‌ مقعدی‌ یا خونریزی‌ از راست‌ روده‌، مقعد و راست‌ روده‌ با وسایل‌ مخصوص‌ (آنوسکپ‌، سیگموییدوسکپ‌) بررسی‌ می‌شوند. پس‌ از اجابت‌ مزاج‌، باید مقعد به‌ آرامی‌ با صابون‌ شسته‌ شود. برای‌ برطرف‌ کردن‌ اسپاسم‌ عضلانی‌ و درد در اطراف‌ مقعد، باید حوله‌ گرم‌ روی‌ محل‌ گذاشته‌ شود. نشستن‌ در لگن‌ حاوی‌ آب‌ گرم‌ نیز درد را تخفیف‌ می‌دهد. ارتقاع‌ آب‌ در لگن‌ باید حدود 20 سانتیمتر باشد. روزانه‌ 3-2 بار و هر بار برای‌ 20-10 دقیقه‌ از این‌ روش‌ استفاده‌ می‌شود. اگر درمان‌های‌ فوق‌ مؤثر نبود، امکان‌ دارد نیاز به‌ جراحی‌ باشد. در جراحی‌، یا زخم‌ به‌ طور کلی‌ برداشته‌ می‌شود، یا اینکه‌ در عضلاتی‌ که‌ با انقباض‌ خود باعث‌ عدم‌ بهبود زخم‌ می‌شوند تغییراتی‌ داده‌ می‌شود.

کیست مویی در پایین کمر

کیست پیلونیدال یا کیست مویی از وجود یک‌ کیسه‌ کوچک‌ پوستی‌ حاوی‌ مو در قسمت‌ پایین‌ کمر، در فاصله بین دو باسن و کمی بالاتر از مقعد ایجاد می شود. این حفره که ممکن است اندازه ای به قطر یک الی چند سانتیمتر داشته باشد، گاهی‌ چیزی‌ بیش‌ از یک‌ فرورفتگی‌ حاوی‌ چند موی‌ پیچیده‌ نیست‌ و توسط چند سوراخ ریز به سطح پوست راه دارد.

این‌ کیست‌ مستعد ابتلا به عفونت‌ است‌. کیست مویی در مردان‌ شایع‌تر است‌. عفونت‌ کیست‌ معمولاً در اوایل‌ بزرگسالی‌ آغاز می‌شود.

این مشکل گاهی بدون علامت است و فقط در معاینه، سوراخ های ریز پوستی در فاصله بین دو باسن دیده می شود. گاهی نیز ترشحات چرکی یا خونابه از سوراخ های مذکور خارج می گردد.

اگر مجرای این سوراخ ها بسته شود، ترشحات چرکی داخل حفره تجمع پیدا می کنند و باعث ایجاد آبسه می شوند که با درد شدید همراه است.

علت

این بیماری بیشتر در افراد پر مو دیده می شود و بیشتر شامل حال کسانی است که شغل های نشسته دارند، به همین علت به آن بیماری رانندگان هم گفته می شود.

بعضی علت آن را فرورفتن موهای این ناحیه به داخل پوست می دانند.

بیشتر بیماران هنگامی مراجعه می کنند که مو وارد بدن شده و یک عفونت موضعی ایجاد کند. بعد از آن به مرور زمان به صورت یک آبسه در آید و موجب درد و توده پشت (بالای شکاف باسن ) می گردد.

علایم‌ شایع‌

در صورت‌ عفونت‌ نکردن کیست، علامتی وجود‌ ندارد. با ایجاد عفونت،‌ علایم‌ زیر بروز می‌کنند:

• ورم، درد، قرمزی‌ و احساس‌ درد با لمس‌

• تب‌ و لرز

• ترشح‌ چرک‌

• درد موقع نشستن

* اگر هنگام‌ نشستن‌ احساس‌ ناراحتی‌ می‌کنید، یک‌ بالش‌ مخصوص‌ در محل‌ نشستن‌ خود قرار دهید.

درمان‌ کیست‌ عفونی‌ شده‌ معمولا شامل‌ برش‌ آبسه‌ و تخلیه‌ چرک از آن‌ و گاهی‌ جراحی‌ به‌ منظور برداشتن‌ کل‌ ناحیه‌ عفونی‌ می‌باشد.

• عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر

• تعریق‌ زیاد بدن

• پوشیدن لباس‌ تنگ‌

پیشگیری‌

• لیزر موهای زاید برای پیشگیری از ایجاد بیماری و پیشگیری از عود پس از جراحی موثر است.

• حمام‌ کردن‌ یا دوش‌ گرفتن‌ روزانه‌ برای‌ تمیز نگه‌داشتن‌ ناحیه‌ کیست‌.

• پوشیدن‌ لباس‌ سبک‌ و گشاد

• جلوگیری‌ از چاقی

درمان

عفونت کیست،‌ با مصرف‌ آنتی‌بیوتیک و جراحی‌ قابل‌ درمان‌ است‌.

در صورت‌ عفونت‌ کیست‌، از حمام‌ آب‌ گرم‌ برای‌ تخفیف‌ درد استفاده‌ کنید. در یک‌ لگن‌ آب‌ گرم‌ به‌ مدت‌ 10 تا 15 دقیقه‌ بنشینید و این‌ کار را هر چند بار که‌ لازم‌ است‌ تکرار کنید.

درمان‌ کیست‌ عفونی‌ شده‌ معمولا شامل‌ برش‌ آبسه‌ و تخلیه‌ چرک از آن‌ و گاهی‌ جراحی‌ به‌ منظور برداشتن‌ کل‌ ناحیه‌ عفونی‌ می‌باشد. التیام‌ زخم‌ جراحی‌ ممکن‌ است‌ چند ماه‌ به‌ طول‌ انجامد، زیرا زخم باید از عمق‌ ترمیم‌ شود.

یک‌ تکه‌ گاز استریل باید برروی‌ زخم‌ قرار داد تا هم‌ امکان‌ هواخوردن زخم‌ وجود داشته باید‌ و هم‌ از ساییده‌ شدن‌ لباس‌ها به‌ زخم‌ جلوگیری‌ شود.

فتق

فتق به طور کلی برجستگی و جابه‌جایی ارگان‌های بدن است و اگرچه مختص مردان نیست ولی نوع شکمی آن بین مردها شیوع بیشتری دارد.

دیواره‌ شکم که خود لایه‌ای محافظ در برابر روده و بافت داخلی ا‌ست خاصیت نگه‌دارندگی خود را در برابر فشار احشاء از دست می‌دهد و روده‌های دستگاه گوارش از قسمت ضعیف‌تر به زیر چربی‌ها و عضلات پشت پوست راه می‌یابد.

ممکن است با احساس درد و تیر کشیدن‌های گهگاه نیز همراه باشد. برآمدگی فتق، انواع مختلفی را شامل می‌شود: از فتق مغبنی که گسترده‌ترین نوع فتق در بین مردان است و اغلب به سبب برداشتن اجسام سنگین یا فشار زیاد حین اجابت مزاج بروز می‌کند، تا فتق رانی که کوچک‌تر بوده، اغلب بین زنان شیوع دارد؛ و حتی فتق نافی که از هنگام تولد در ناحیه‌ ناف نوزادان یا اطراف آن وجود دارد؛ کوچک و بزرگ یا زن و مرد ممکن است به آن مبتلا شوند.

مردها به سبب فیزیک قسمت‌های ارولوژ بیشتر با خطرات فتق درگیرند. ممکن است توده‌ای که در این ناحیه خود را از شکاف پدید آمده بیرون می‌اندازد بزرگ و بزرگ‌تر شود و حتی به شکلی درآید که به داخل اسکروتوم افتد.

حبس احشاء منجر به نارسایی خونی در قسمت بیرون‌افتاده می‌شود و مشکلات بیشتری چون سیاه‌شدگی، سوراخ یا چرکین شدن روده و... پدید می‌آورد. هرچند با دراز کشیدن یا فشردن ناحیه بیرون‌زده بتوان برجستگی فتق را نادیده گرفت، هر چه زمان بیشتری طی شود درمان آن سخت‌تر، هزینه‌ها بیشتر و بهبودی دیرتر حاصل خواهد شد.

علاج فتق به اندازه و نوع آن وابسته است:

بستری در بیمارستان، ترمیم و بخیه‌زدن عضله‌ شکافته شده، یا جراحی سرپایی که با بی‌حسی موضعی همراه است و معمولا در درمان فتق‌های کوچک کاربرد دارد.

جراح بسته به تشخیص ممکن است شکاف کوچکی یک یا دو بند انگشتی در ناحیه‌ مورد نظر پدید آورد و از طریق دستگاه آندوسکوپی غلافی باریک به نام مش را به محل بیرون‌زدگی احشاء وارد کرده، یا با بخیه زدن آن را ترمیم کند. مش مقاوم‌تر از بخیه است و نه‌تنها دوران استراحت را کوتاه‌تر می‌کند، بلکه با چسبیدن به محل احتمال بازگشت فتق را کاهش می‌دهد.

در این صورت حتی کسانی که کارهای سنگین می‌کنند هم معمولا می‌توانند در پی عملی موفقیت‌آمیز پس ازدو یاسه هفته کار خود را از سر گیرند.

منبع: برترین‌ها