هنوز هم بسیاری از افراد، در تحسین و تمجید از خردسالان، چاقی کودکان را معیار مهمی در سلامت و شادابی آنان میدانند!
آیا این باور صحیح است؟ آیا چاقی میتواند نشانهای از تندرستی باشد؟ مسلماً خیر. قبل از شروع بحث لازم است مروری داشته باشیم برعواملی که در کودکان موجب بروز چاقی میشوند.
ارث
ارث از عواملی است که در بروز چاقی نقش دارد. البته چاقی ناشی از عوامل ژنتیک معمولاً در سنین بالاتر بروز میکند؛ ولی در برخی موارد، در دوران کنونی نیز میتواند خود را نشان دهد. چاقی ناشی از ارث با بهبود شیوه زندگی، کاملاً قابل پیشگیری است.
اختلالات هورمونی
در بعضی از کودکان، اختلالات هورمونی میتواند باعث چاقی شود؛ از جمله کمکاری غده تیروئید. البته این اختلالات به طور معمولی در سنین بالاتر، به خصوص در سن بلوغ و نیز سنین بالاتر از آن ایجاد عارضه چاقی میکنند. در این قبیل موارد نیز با درمان اختلالات هورمونی، چاقی برطرفشده و وزن کودک به حدطبیعی برمیگردد.
تغذیه
کمبود تحرک و فعالیت جسمی
یکی دیگری از عوامل مهم در بروز چاقی کودکان، کمبود تحرک و فعالیت جسمی است. زندگی در شهرهای بزرگ و جوامع متمدن امروزی، به علت گرفتاریهای خاص مربوط به زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی، اشتغال کاری بسیاری از مادران در خارج از خانه و ... فرصت چندانی جهت ورزش و فعالیت جسمی برای افراد باقی نمیگذارد و تبعات آن مسلماً گریبانگیر کودکان نیز میشود و آنها در این قبیل جوامع عادت به ورزش و جست و خیز طبیعی لازمه سن خود را ندارند. توجه به مطالب فوق نشان میدهد که تغذیه نامناسب و استفاده از مواد خوراکی پر کالری از یک طرف و کمبود تحرک و فعالیت جسمی از طرف دیگر، مهمترین عواملی هستند که کودکان را در معرض افزایش وزن و چاقی قرار میدهند. حال این سوال پیش میآید که آیا نتایج حاصل از تغذیه نامناسب فقط به چاقی در کودکان منجر میشود یا تبعات دیگری نیز در بر دارد؟
اختلالات ناشی از بدخوری در کودکان
یکی از عوامل مهم تغذیه نامناسب و اختصاص برنامه غذایی عمدتاً به مواد پر کالری، افزایش وزن و چاقی است. اما مشکل به همین جا ختم نمیشود و این نوع تغذیه، اختلالات مهم دیگری نیز برای کودکان به وجود میآورد؛ مثلاً مصرف مواد شیرین که حاوی کالری بالایی هستند، به سلامت دندانهای آنان لطمه میزنند و موجب پوسیدگی دندانها میشوند. افراط در مصرف مواد پرکالری (چربیها و کربوهیدارتها) زمینه افزایش چربیهای نامطلوب خون و افزایش فشار خون را در بزرگسالی فراهم ساخته و آنان را در معرض اختلالات قلبی- عروقی و سکتههای قلبی و مغزی قرار خواهد داد. دیابت از اختلالات دیگری است که استفاده از مواد پر کالری به مقدار زیاد در برنامه غذائی، احتمال ابتلا به آن را در بزرگسالی افزایش میدهند. افرادی که در دوران کودکی، الگوی غذاییشان عمدتاً از مواد پر کالری بوده و وزن بالایی هم داشتهاند، بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. البته نقش ارث را در بروز دیابت نباید نادیده گرفت. کودکان چاق بیش از کودکان با وزن طبیعی، در معرض سر خوردن، زمین خوردگی و آسیبهای ناشی از آن قرار میگیرند؛ زیرا حفظ تعادل بدن در آنها خیلی مشکلتر از سایر همسن و سالانشان است. به طور کلی تحرک جسمی، جست و خیر و بازی برای کودکان چاق دشوارتر است؛ بنابراین از شادابی و نشاط طبیعی کودکانه محروم میشوند. از نظر ظاهری، چون این بچهها اندام زیبائی ندارند و قادر به پوشیدن لباسهای معمولی نیستند، لذا خود را بیتناسب احساس کرده و همین امر موجب احساس سرخوردگی و انزواطلبی در آنها میشود که پیامد آن، عصبانیت، پرخاشگری، بیحوصلگی و سایر عوارض عصبی است.
چاقی و اختلال در رشد کودکان
چاقی یکی از نشانههای تغذیه غلط در کودکان است، به این ترتیب که مواد مغذی ضروری برای رشد، به میزان کافی به بدن آنان نمیرسد؛ زیرا برنامه غذائی آنها به جز کالری، معمولاً از نظر مواد مغذی ضروری، ناکافی است.
بازی، تحرک و جست و خیز که برای رشد کودکان ضروریست، در این اطفال به میزان لازم انجام نمیشود و این حالت سکون و کم تحرکی در رشد آنها اختلال ایجاد میکند. به این ترتیب میبینیم که چاقی و حتی اضافه وزن، برای سلامت کودکان مفید نیست و آنان را در معرض عوارض و اختلالات مختلف در دوران کودکی و بزرگسالی قرار میدهد. از اینرو لازم است والدین عزیز به این نکته مهم توجه نموده و با ترفندهای مختلف، از چاق شدن کودکانشان پیشگیری کنند. از جمله؛
افزایش آگاهی کودکان در مورد خطرات چاقی و آسیبهای آن به سلامتی
تشویق به تغذیه صحیح و تأمین نیازهای تغذیهای خود
تنظیم برنامه غذایی کافی، متنوع و متعادل برای کودکان
استفاده خانواده از غذاها و میانوعدههای مفید و مناسب
انجام تحرک و ورزش روزانه توسط والدین جهت تشویق در کودکان به ورزش
مهمتر از همه، آگاه کردن کودکان در مورد نیازهای تغذیهای و آشنا کردن آنها با غذاها و میانوعدههای مفید و ضروری برای رشد و سلامتی
منبع: زندگی آنلاین
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.