روانشناسان معتقدند برای معذرتخواهی راههای درست و نادرستی وجود دارد؛ راههایی را که طی هفتههای گذشته که تب افشاگری تعرضهای تاریخگذشته و پنهانباقیمانده هالیوودی تند شده، میتوان به وفور در فضای مجازی مشاهده کرد.
به گزارش بهداشت نیوز: شاید بهترین این مثالها واکنش کویناسپیسی و لوئیز سی.کی به اتهاماتی باشد که علیه آنها مطرح شده است. کوین اسپیسی هنرپیشه محبوب آمریکایی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۷ توسط آنتونی رپ به سوءرفتار جنسی متهم شد. رپ ادعا کرده در سال ۱۹۸۶ درحدود ۳۰ سال پیش زمانی که وی ۱۴ ساله و اسپیسی ۲۶ ساله بوده، قربانی سوءرفتار اسپیسی شده است.
اسپیسی در بیانیه خود نسبت به اظهارات آنتونی رپ که اعلام کرده ۳۰ سال پیش به او تجاوز جنسی کرده است میگوید برای قربانی احترام و تحسین بسیاری قائل میشود، اگرچه آنچه شاکی از او تعریف میکند را به یاد نمیآورد زیرا مدت زیادی از آن زمان میگذرد و وی تحت تاثیر مصرف الکل بودهاست. با این وجود وی از واژه عذرخواهی در بیانیهاش استفاده کرده است.
فردای آن روز اسپیسی با انتشار بیانیهای در توئیتر به این شکل از رپ عذرخواهی کرد: من از شنیدن این خبر به شدت وحشتزده شدم. صادقانه میگویم این اتفاق را به یاد نمیآورم زیرا بیش از ۳۰ سال از آن میگذرد. اما اگر من آن زمان آنطور که او میگوید رفتار کردهام، یک معذرتخواهی صمیمانه به خاطر رفتار بهشدت نادرستی که تحت تاثیر مصرف الکل بوده است به او بدهکارم و به خاطر حس ناخوشایندی که میگوید تمامی این سالها بردوشش سنگینی میکرده واقعا متاسفم.
در سویی دیگر، پنج زن لوئیز سی.کی کمدین را به سوءرفتار جنسی متهم کردند و سی کی نیز با انتشار بیانیهای به این شکل واکنش نشان داد: میخواهم درباره داستانهایی که پنج زن (که خود را ابی، ربکا، دانا، جولیا معرفی کردهاند و البته یک نفر بینام) برای نیویورکتایمز تعریف کردهاند، بگویم که این داستانها واقعیت دارند.
نکته مشترک در بیانیههای اسپیسی و سی کی این است که هر دو احتمال عمل خطای خود را تایید کردهاند اما به شیوههایی کاملا متفاوت.
اسپیسی در بیانیه خود اعلام کرده برای قربانی احترام و تحسین بسیاری قائل میشود، اگرچه آنچه شاکی از او تعریف میکند را به یاد نمیآورد زیرا مدت زیادی از آن زمان میگذرد و وی تحت تاثیر مصرف الکل بودهاست. با این وجود وی از واژه عذرخواهی در بیانیهاش استفاده کرده است. واژهای که در هیچبخشی از بیانیه سیکلارک دیده نمیشود. او تنها نام قربانیانش را نوشته و مسئولیت عملش را به عهده میگیرد. وی با اشاره به درسهایی که درباره پیچیدگیهای قدرت (قدرت تحسین شدن و مورد احترام قرار گرفتن از سوی کمدینهای جوانتر) آموخته میگوید: من دوران حرفهای طولانی و پراقبالم را صرف حرف زدن و به زبان آوردن هرآنچه دوست داشتم سپری کردهام، اکنون یک قدم به عقب برداشته و برای مدتی طولانی به گوش دادن خواهم پرداخت.
سیکلارک در بیانیه خود درباره تجاوز به ۵ زن تنها نام قربانیانش را نوشته و مسئولیت عملش را به عهده میگیرد
چطور معذرتخواهی کنیم؟
کارینا شومان روانشناس و استادیار دانشگاه پیتزبورگ در مقالهای که در سال ۲۰۱۴ در نشریه Experimental Social Psychology منتشر شد گفت: معذرتخواهیهای جامع ابزارهایی قدرتمند برای فرد خطاکار به شمار میروند که میتواند از آن برای مصالحه با افرادی که به آنها آسیب زده است استفاده کند. با اینهمه از آنجایی که این نوع معذرتخواهیها نیازمند آن هستند که فرد به خطای خود اعتراف کند، شرمساری خود را اعتراف کرده و قول به تغییر وضعیت دهد، مجرمان معمولا این عناصر تهدیدآمیز را از معذرتخواهی خود حذف کرده و اگر استراتژی تدافعی را در پیش نگیرند، معذرتخواهی مختصر و سهلانگارانهای را تقدیم قربانی میکنند.
شومان میگوید یک معذرتخواهی خوب سه عنصر هستهای دارد:
ابراز شرمساری با گفتن «متاسفم» یا «معذرت میخواهم» و بیان پشیمانی با گفتن «حس بدی دارم» و «از آنچه کردهام پشیمانم»
پذیرش مسئولیت عمل با گفتن «مسئولیت کامل را به عهده میگیرم» یا «به خاطر آنچه انجام دادهام واقعا متاسفم»
پیشنهاد جبران مشکلی که فرد مسبب آن بوده با بیان احساسات واقعی درباره قربانی یا با گفتن آنچه برای جبران کردن خسارت قصد انجام آن را دارد
درصورت مناسب بودن میتوان این عوامل را نیز به معذرتخواهی افزود:
توضیح واژههایی که استفاده کردهاید یا عملی که انجام دادهاید
قول رفتار بهتر در آینده
اعلام اینکه از عواقب رفتار یا گفتار خود روی قربانی آگاه شدهاید
پذیرش عمل نادرست با گفتن «این اشتباه من بود که آن حرف را زدم» یا «نباید آنقدر درباره شما بد حرف میزدم»
درخواست بخشش
گفتن یا انجام دادن برخی از کارها در زمان معذرتخواهی به همان اندازه اهمیت دارد که انجام ندادن یا نگفتن آنها. شومان میگوید خطاکاران شاید بخواهند برای محافظت از خود در برابر عواقب کار نادرستی که انجام دادهاند، استراتژی تدافعی در پیش بگیرند. این استراتژیهای تدافعی شاید به صورت موقت و با حفظ ارزش فردی برای خطاکار کاربرد داشته باشد اما به قیمت خشمگینتر کردن قربانی و تخریب فرایند آشتی و مصالحه.
گفتن یا انجام دادن برخی از کارها در زمان معذرتخواهی به همان اندازه اهمیت دارد که انجام ندادن یا نگفتن آنها
چهار عامل از نظر شومان میتوانند بهترین معذرتخواهیها را نیز به نابودی بکشانند:
توجیه کردن گفتهها یا اعمالتان با در پیش گرفتن رفتاری تدافعی: متاسفم که تو را کنار گذاشتم، اما برای این کارم دلایل خوبی داشتم.
مقصر شناختن قربانی به خاطر رفتارهایی که شما عامل آنها بودهاید: اگر آزادی بیشتری به من داده بوی، احساس نیاز به متقلب بودن در من ایجاد نمیشد.
بهانه آوردن: سرم شلوغ بود و عجله داشتم.
دست پایین گرفتن یا ناچیز شمردن عواقب رفتار یا عملتان: «ببخشید اگر نارحتت کردم؛ دیگر گذشته، فقط شوخی کردم.»
به گفته شومان، یکی از قطعیتهای ناخوشایند زندگی این است که همه ما در بخشی از زندگی موجب ناراحتی و آزرده شدن افرادی میشویم که برایمان اهمیت دارند. اما اگر آنها را به خوبی مدیریت کنیم، میتوانیم این رویدادهای دردناک را به تجربیاتی سازنده تبدیل کنیم که حتی به بهبود رابطه میان خطاکار و قربانی منجر شود.
درنگ
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.